10 عامل ایجاد زخم بستر

آیا ده عامل خطرزا که سبب بروز زخم‌های فشاری می‌شوند را می‌شناسید؟

دلایل و علت زخم بستر | مانیکان

ارزیابی خطر بروز زخم فشاری برای پیشگیری از ایجاد این نوع زخم‌ها امری ضروری تلقی می‌شود. فاکتورها و عوامل خطرزای فراوانی وجود دارند که بیماران مبتلا به آنها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زخم‌های فشاری و آسیب‌های دردناک اینچنینی قرار می‌گیرند و علاوه بر این، هزینه‌ی مراقبت‌های بهداشتی را بالا می‌برند و منجر به بستری شدن طولانی مدت در بیمارستان و حتی در موارد شدید، مرگ می‌شوند.

در ادامه‌ی این مطلب به بررسی تک به تک این عوامل خطرزا می‌پردازیم که ممکن است تاکنون متوجه آنها نشده باشید.

1. کم تحرکی/ عدم تحرک: بیمارانی که قادر نیستند به صورت مستقل و بدون نیاز به کمک دیگران تحرک داشته باشند، به دلیل فشار وارد بر برجستگی‌های استخوانی، و در نتیجه کاهش جریان خون در بافت‌ها و متعاقبا هایپوکسیای ناشی از آن (کم اکسیژنی)، در معرض خطر بالای ابتلا به زخم‌های فشاری هستند.
2. تغذیه ضعیف و نامناسب: با وجود این که مطالعات اندکی برای تایید این مورد وجود دارند، اما به طور گسترده و براساس شواهد روایی پذیرفته شده است که بیمارانی که وضعیت تغذیه آنها نامناسب و ضعیف است، در معرض خطر بالای ابتلا به زخم های فشاری قرار دارند؛ به همین دلیل، بهتر است بیمارانی که تغذیه نامناسب یا سوء تغذیه دارند، از مشاوره رژیم غذایی بهره‌مند شوند.
3. گردش خون ضعیف (مشکلساز): درصورتی که جریان خون به بافت‌ها دچار مشکل یا کندی شود، خطر بروز زخم فشاری افزایش می‌یابد. برخی از مشکلات و دلایلی که سبب بروز اختلال در گردش خون می شوند شامل بیماری‌های شریان محیطی (PAD)، نارسایی وریدی و شوک هستند.
4. نوروپاتی (مشکل درعصب‌های حسی): بدیهی است که اگر درد یا فشار را احساس نمی‌کنید، در معرض خطر بالای ابتلا به زخمهای فشاری قرار دارید. بیمارانی که جزو این دسته محسوب می‌شوند، شامل افرادی هستند که آسیب نخاعی، سابقه سکته مغزی، نوروپاتی و سایر بیماری‌های اینچنینی را دارند که توانایی فرد برای درک احساس درد و یا/ فشار را به خطر می‌اندازد.
5. رنگ/ تغییرات پوست: بیمارانی که رنگدانه‌های پوست آنها تیره‌تر است، در معرض خطر ابتلا به زخم‌های فشاری قرار دارند، زیرا تیرگی پوست سبب می‌شود که پزشک زخم و افراد ارائه‌دهنده‌ی مراقبت‌های بهداشتی، علایم اولیه‌ی زخم‌های فشاری را تشخیص ندهند (یعنی سفیدشدن پوست در اثر فشار با انگشت). علاوه بر این، بیماران مبتلا به بیماری‌ها و شرایطی که ظاهر طبیعی پوست را تغییر می‌دهند نیز در معرض خطر بالای ابتلا به زخم‌های فشاری قرار دارند (مانند بیمارانی که پوست آنها کبود می‌شود، افراد مبتلا به درماتیت، اگزما و سایر بیماری‌های پوستی اینچنینی).
6. سطوح نگهدارنده و پشتیبان: سطحی که بیمار روی آن دراز می‌کشد یا می‌نشیند، می‌تواند تاثیر بسزایی بر میزان فشار وارده بر برجستگی‌های استخوانی داشته باشد. همینطور که درازکشیدن یا نشستن طولانی مدت در یک وضعیت ثابت می‌تواند چنین تاثیری داشته باشد. سطوح تکیه‌گاه و پشتیبان باید به طور مرتب بررسی و تعدیل شوند.
7. درد: احساس درد می‌تواند مانع از تحرک و فعالیت بیماران شود. حتی اگر بیمار احساس ناخوشایند و آزاردهنده‌ی فشار وارده بر یک ناحیه‌ی خاص از بدن خود را درک کند، این احساس درد می‌تواند مانع از تغییر وضعیت وی شود. مصرف بیش از حد داروهای مسکن ممکن است سبب تسکین درد بیماران شود و به این ترتیب، وضعیت فیزیکی خود را چندان تغییر ندهند. بیماران بایستی از لحاظ توانایی حرکتی مورد معاینه و ارزیابی قرار گیرند و در عین حال دقت شود که تحرک آنها سطح قابل قبولی از راحتی را به همراه داشته باشد.
8. سن: در سنین بالا، ممکن است بیماران به دلیل ناتوانی در حرکت/ تغییر موقعیت به صورت مستقل و بدون نیاز به کمک دیگران، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زخم‌های فشاری قرار داشته باشند. همانطور که نوزادان تازه متولد شده قادر به حرکت نیستند، افراد مسن هم ممکن است به همین ترتیب و به دلیل مشکلات سلامتی محدودکننده‌ی حرکت، قادر به تغییر وضعیت فیزیکی خود نباشند.
9. وضعیت روانی: بیمارانی که از زوال عقل یا سایر اختلالات شناختی رنج می‌برند ممکن است نتوانند دستورالعمل‌های مربوط به جلوگیری از بروز زخم‌های فشاری و آسیب‌های ناشی از آن را عملی کنند و درنظر بگیرند. همچنین ممکن است احساس ناراحتی را به عنوان سیگنالی مبنی بر لزوم تغییر موقعیت فیزیکی خود تشخیص ندهند و به این ترتیب در معرض خطر هستند.
10. بی‌اختیاری: بی‌اختیاری ممکن است سبب بروز آسیب‌های پوستی‌ای شود که خطر ابتلا به زخم‌های فشاری را افزایش می‌دهند. این آسیب‌های پوستی می‌توانند تشخیص علایم هشداردهنده‌ی اولیه‌ی زخم‌های فشاری را برای پزشکان و متخصصین ارائه‌دهنده‌ی مراقبت‌های بهداشتی دشوارتر کنند (یعنی نواحی قرمز‌شده‌ی پوست که در اثر فشاردادن با انگشت، حالت بی‌رنگ و سفید پیدا می‌کنند).

آیا نکات فوق‌الذکر را از قبل می‌دانستید و از عوامل خطرزای بروز زخم‌های فشاری آگاه بودید؟ توانایی ارزیابی خود/ بیمار از نظر وجود ریسک‌ فاکتورهای زخم‌های فشاری کمک بسزایی به تهیه‌ی برنامه‌ی درمانی و پیشگیری از بروز زخم فشاری می‌کند.

در این لینک : نحوه درمان زخم بستر