موارد مهم پیشگیری تا درمان مفصل شارکو

 مفصل شارکو

 

یکی از بیماری هایی که امروزه متخصصان ارتوپد و پروتز با آن سر و کله می زنند، بیماری مفصل شارکو و یا مفصل نوروپاتیک است. مفصل شارکو که در عموم به بیماری پای شارکو شناخته میشود ، یک فرایند التهابی است که در آن بافت های نرم ، استخوان ها، مفاصل در پا و یا مچ پا تحت تاثیر قرار میگیرند. در این مطلب ما قصد داریم تا به معرفی بیماری مفصل شارکو ، عوارض و علائم آن ، دلایل پیش آمد مفصل شارکو،  درمان مفصل شارکو و… بپردازیم. در نتیجه ادامه این مقاله را بخوانید تا بتوانید به خوبی موارد مربوط به بیماری مفصل شارکو را درک کنید و در راستای پیشگیری از آن اقدامات لازم را انجام دهید.

 

مفصل شارکو چیست؟

در بیماری مفصل شارکو ، کف پا یا مچ پا دچار بی حسی تقریبی و یا بی حسی کامل میشود به طوری که فرد در صورت آسیب هیچ دردی حس نمی کند. این حالت موجب تضعیف استخوان های پا شده و آن ها را در معرض آسیب هایی مانند شکستگی و دررفتگی قرار میدهد.

درد یک فرآیند حفاظتی از بدن انسان است‌. از این رو هنگامی که فرد متوجه احساس درد در آسیب های وارد به پای خود نشود، نمی تواند اقدامی در جهت رفع آن انجام دهد و در ادامه به هر دلیلی اعم از راه رفتن و ایستادن ، آسیب های وارده بیشتر میشود.

در کنار تضعیف استخوان ها، مفاصل پا جا به جا شده و از جای خود در می روند که موجب تغییر شکل پا میشود. در این وضعیت فرد دچار بیماری مفصل شارکو است که منجر به زخم هایی میشود. این زخم ها به سختی قابل درمان بوده و در صورت عدم درمان، مفصل شارکو میتواند موجب ناهنجاری ، ناتوانی و یا حتی قطع عضو شود.

درست است که مفصل شارکو یک وضعیت بالقوه مخرب است اما در بعضی از موارد می توان از آن جلوگیری کرد. همچنین در صورت تشخیص به موقع میتوان از طریق فناوری های ساده درمانی اقدام به درمان مفصل شارکو نمود‌. در موارد شدید عمل جراحی ممکن است برای درمان مفصل شارکو ضروری باشد.

مفصل شارکو چیست

علائم مفصل شارکو

علائم بیماری مفصل شارکو ابتدا به صورت تورم و قرمزی و همچنین تغییر شکل مفاصل آشکار میشود. در ۷۵ درصد مواقع ، بیمار احساس درد ناچیزی در محل مربوطه میکند اما این درد در مقابل درد احتمالی بسیار کم است. مفصل شارکو در ۳ مرحله زیر رخ می دهد.

تکه تکه شدن و تخریب

همانطور که گفته شد در ابتدا و اولین مرحله مفصل شارکو خود را با علائمی همچون قرمزی و تورم قابل توجه در پا یا مچ پا نشان میدهد. در صورت لمس قسمت آسیب دیده، گرما و داغی بیشتری نسبت به سایر قسمتهای بدن حس می شود.

در داخل پا ، تورم بافت نرم و شروع شکستگی استخوان های کوچک رخ میدهد. در نتیجه مفاصل و استخوان های اطراف آن دچار تخریب میشود. در ادامه پایداری مفاصل از بین رفته و دچار دررفتگی میشود. در موارد شدیدتر حتی ممکن است استخوان ها شل شده و کاملا نرم شوند.

در این مرحله کف پا ممکن است ظاهری صاف و محدب به خود بگیرد.همچنین برآمدگی های استخوانی نیز ممکن است در کف پا ظاهر شود.در صورت عدم درمان، این مرحله توانایی ادامه تا یک سال را دارد‌.

 

اصلاح و بهبود

در این مرحله بدن سعی می کند تا آسیب های وارده را بهبود ببخشد. در نتیجه تقابل بدن، سرعت تخریب استخوان ها و مفاصل کاهش یافته و تورم و قرمزی کم میشود.

 

بازسازی

در طی مرحله سوم ، مفاصل و استخوان پا بهبود پیدا کرده ولی به حالت اول یا شکل اولیه برنمیگردد. در صورت عدم درمان ، مفصل شارکو در وضعیت ناپایدار خود باقی مانده و در مواردی حتی ممکن است شدید تر شود. در موارد شدید نیاز به قطع عضو وجود دارد‌.

 

تشخیص مفصل شارکو

برای تشخیص مفصل شارکو از عکس برداری توسط پرتو های ایکس استفاده میشود اما در مرحله اول ممکن است مفصل شارکو تشخیص داده نشود زیرا پرتو های ایکس هنوز نمی توانند آسیب های وارده از طرف مفصل شارکو را تشخیص دهند. پیشنهاد میکنیم حتما با پزشک خود در مورد کوچک ترین علائم آشکار شده از مفصل شارکو صحبت کنید. در مراحل بعدی پزشک، شما را برای تصویربرداری هایی مانند رادیولوژی و ام ار ای می فرستد که میتوانند در تشخیص مفصل شارکو مفید باشند‌. پزشک از بیمار یک سری آزمایشات دیگر علاوه بر معاینه فیزیکی و بررسی سابقه بیماری ، میگیرد. این آزمایش ها شامل موارد زیر می باشد.

تست مونوفیلامنت

تست پوستی یا پین پریک

تست نورومتر

آزمایش منوفیلامنت حساسیت به فشار و لمس در رشته های عصبی بزرگ را آنالیز کرده و تست پوستی توانایی احساس درد را در بیمار ارزیابی میکند. همچنین تست نورومتر عدم عملکرد و نارسایی عصب محیطی را شناسایی میکند.

پزشک با بررسی این آزمایش ها و دیگر آزمایش های پزشکی، معاینه فیزیکی بیمار، بررسی سابقه بیماری در اطرافیان بیمار و خود فرد، مشاهده عکس ها و… تشخیص نهایی خود را اعلام میکند.

 

علل ایجاد مفصل شارکو

در بیشتر مواقع مفصل شارکو به عنوان یک عارضه از دیابت رخ میدهد اما علاوه بر دیابت با چندین بیماری دیگر میتواند ارتباط داشته باشد. از جمله این بیماری ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

جذام

سفلیس

فلج اطفال

عفونت

تروما

آسیب در اعصاب محیطی

ایدز

سیرینگو میلیا

پارکینسون

بیماری های التهابی

سارکوئیدوز

پسوریازیس و…

 

تشخیص مفصل شارکوروش های درمان مفصل شارکو

تشخیص و درمان زود هنگام مانع آسیب بیشتر مفصل شارکو و عارضه های دیگر میشود. در درمان شارکو سه هدف دنبال می شود .

  • برداشت وزن از روی پای آسیب دیده
  • درمان استخوان موردنظر
  • جلوگیری از ایجاد شکستگی جدید در پا

 

بی حرکتی و گچ گیری

در مراحل اول درمان مفصل شارکو، اقدامات بیشتر برای کاهش تورم و گرما در منطقه و همچنین تثبیت پا با بی حرکت کردن آن انجام میشوند. زیرا همانطور که گفته شد هدف برداشتن هرگونه وزن و فشار از روی پا برای متوقف کردن آسیب های بیشتر است. به دلیل ضعیف بودن استخوان ها و بافت استخوانی در پا، نیاز است تا از آن به خوبی محافظت شود. در نتیجه استخوان ها میتوانند خود را ترمیم کنند. پزشک تا کامل شدن درمان به بیمار اجازه راه رفتن نخواهد داد تا از هرگونه فشار بر روی مناطق آسیب دیده جلوگیری کند. دوره درمان ممکن است تا چندین ماه طول بکشد.

 

کفش و بریس سفارشی

یک سری درمان های غیرجراحی برای مفصل شارکو وجود دارند که به بهبود آن کمک شایانی میکنند. از جمله این روش ها میتوان موارد زیر را نام برد:

  • پوشیدن اسپلینت محافظ
  • بریس پیاده روی و یا چکمه سفارشی برای راه رفتن
  • استفاده از یک بریس ارتوپدی برای اصلاح تراز پا

 

با استفاده از این پشتیبانی ها ، فرد پس از چندین ماه ممکن است به بهبودی برسد. در این دوره بیمار مفصل شارکو لازم است به طور متناوب به پزشک مراجعه کند. پس از بهبودی پزشک استفاده از کفش طبی و یا کفش مخصوص بیماران مفصل شارکو را توصیه میکند تا احتمال ابتلا به بیماری شارکو در آینده کاهش پیدا کند.

 

جراحی مفصل شارکو

جراحی مفصل شارکو تنها برای بیمارانی توصیه می شود که به تغییر شکل شدید پا و یا مچ‌پا مبتلا شده اند و در نتیجه دچار زخم در پا یا بی ثباتی شده اند. این بیماران مفصل شارکو به علت تغییر شکل پا نمیتوانند به راحتی از بریس ها و اتوتیک ها استفاده کنند. به این دلایل مفصل شارکو در این بیماران غیر قابل کنترل بوده و پزشک جراحی را توصیه میکند. روش های جراحی مفصل شارکو شامل موارد زیر می باشد.

 

جراحی استئوتومی برای بازسازی

این عمل جراحی که به ‌عنوان عمل جراحی تراز مجدد استخوان نیز شناخته می‌شود، استخوان واقع در کف پا یا مچ پا را کوتاه‌تر یا بلندتر می‌کند تا تراز و توانایی آن در حمایت از مفاصل تغییر یابد. جراح با ایجاد برش، آن استخوان را کوتاه کرده یا استخوان را با افزودن گوه استخوانی به آن بلندتر می‌کند.

فیوژن مچ پا

در این عمل جراحی از پیچ، میله یا پلاک‌هایی برای قفل‌کردن مفصل مچ پا استفاده می‌کنند که مانع از حرکت آن می‌شوند.

اگزوستکتومی

این عمل برای برداشتن برجستگی‌های پلانتار (کف پا) است که ممکن است باعث ایجاد زخم‌هایی شوند.

قطع عضو و استفاده از پروتز عضو مصنوعی

کل قسمت پایین پا (مچ به پایین) یا بخشی از پا برداشته می‌شود و به دنبال آن یک عضو مصنوعی به جای آن قرار می‌گیرد.

سخن پایانی

اگر شما دارای بیماری زمینه ای دیابت هستید، پیشنهاد میکنم حتما به طور مکرر به پزشک برای معاینه مراجعه کنید. مفصل شارکو یک بیماری مخرب می باشد که در موارد شدید موجب قطع عضو میشود پس باید جدی گرفته شود. افراد دارای بیماری دیابت حتما باید دستورالعمل های پزشک خود را به طور دقیق اجرا کنند تا بتوانند از بروز مفصل شارکو جلوگیری کنند. همچنین اگر شما فردی هستید که دچار بیماری مفصل شارکو شده اید، دوره درمان را با صبر فراوان طی کرده و مراقبت های لازم را انجام دهید. دوره درمان مفصل شارکو می تواند طولانی باشد اما بهتر از آن است که شما عضوی از بدن تان را از دست بدهید .

 

 

 

 

 

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

اسکرول به بالا