زخم بستر (فشاری) درجه ١
زخم‌های فشاری در قسمت‌هایی از بدن که بافت نکروز ( بافت‌مردگی) دارند، بروز می‌کنند؛ جاهایی که معمولاً بافت نرم، برای مدتی طولانی بین برجستگی استخوان و سطح خارجی فشرده می‌شود. در زخم فشاری درجه ١، پوست به‌طور سطحی قرمز می‌شود (گاهی آبی یا بنفش با رنگدانه‌های تیره‌ی پوست) و وقتی روی آن فشار وارد شود، سفید نمی‌شود (زخم کم‌عمق). اگر علت این آسیب‌دیدگی برطرف نشود، این وضعیت پیشروی کرده و به زخم واقعی تبدیل خواهد شد. زخم‌های بستر درجه ١، با هیپرمی واکنشی (افزایش جریان خون در ناحیه‌ای از بدن پس از یک دوره ایسکمی) تفاوت دارد. هیپرمی واکنشی معمولاً پس از طی ٤/٣ از دوره‌ی ایسکمی بهبود پیدا می‌کند و درصورتی که روی آن فشار وارد شود، سفید خواهد شد.
علائم زخم بستر درجه ١
علاوه بر مواردی که در بالا گفته شد، زخم فشاری درجه ١ از لحاظ دما (گرم‌تر یا سردتر)، یکنواختی (سفت‌تر یا نرم‌تر) متفاوت است یا اینکه ممکن است نسبت به بافت اطراف دردناک‌تر باشد.
(توضیح تصویر) تصویر ١: گسترش زخم بستر درجه ١
علت زخم بستر درجه اول
زخم‌های فشاری با سه نوع فشار روی بافت ایجاد می‌شود:
فشار طولانی‌مدت
در بیشتر موارد، استخوان روی یک سطح تحت فشار قرار گرفته، مثل زمانی که بیمار برای مدتی طولانی در حالت نشسته یا طاق‌باز قرار گرفته باشد. وقتی این فشار، از فشار بافت مویرگی بیشتر شود، اکسیژن به بافت اطراف نمی‌رسد و درصورت درمان نشدن، منجر به بافت نکروز می‌شود.
سایش
این اتفاق معمولاً به دلیل اینکه بیمار در یک‌جا مانده رخ می‌دهد، زیرا فاسیای عمقی و ماهیچه‌ی اسکلتی به پایین کشیده می‌شوند که درنتیجه، رگ‌های خونی تحت فشار قرار گرفته و منجر به ایسکمی و بافت نکروز می‌شود.
اصطکاک
اصطکاک، نیروی مخالف سایش است. این مسئله می‌تواند منجر به صدمه به بافت شود، خصوصاً وقتی بیمار از روی یک سطح حرکت داده می‌شود.
علاوه‌برآن، رطوبت ناشی از بی‌اختیاری، تعریق یا ترشحات می‌تواند اصطکاک میان پوست و سطح را بالا ببرد و باعث شود پوست دربرابر اصطکاک، آسیب‌پذیرتر شود. افزایش رطوبت همچنین می‌تواند پیوند میان سلول‌های اپیتلیال را ضعیف کند و منجر به ماسراسیون پوستی (لیچ افتادگی) شود که این هم باعث می‌شود پوست دربرابر فشار، سایش و زخم‌های ناشی از اصطکاک حساس‌تر شود.
عوامل خطرناک زخم فشاری مرحله اول
عدم تحرک یا تحرک محدود
آسیب به ستون فقرات
بیماری‌هایی که بر جریان خون تأثیر می‌گذارند، مانند دیابت یا تصلب شرائین
پوست شکننده و حساس
بی‌اختیاری ادرار و مدفوع
تغذیه‌ی ضعیف یا دهیدراته شدن بدن
کاهش هوشیاری ذهنی
اضافه وزن
نوروپاتی (اختلال حس)
تب
کم‌خونی
عفونت
ایسکمی
هیپوکسیما (کاهش اکسیژن خون)
بیماری عصبی
عوارض زخم بستر درجه یک
عفونت یکی از شایع‌ترین عوارض جدی زخم فشاری یا زخم‌های بستر است. اگر زخم تا حد زیادی پیشروی کند، ممکن است منجر به استئومیلیت (عفونت استخوان زیرین) یا سینوس ترکت شود که ممکن است سطحی باشد یا اینکه به بافت عمیق‌تر رسیده باشد.
درمان زخم فشاری درجه ١
عوامل اصلی در درمان زخم بستر درجه ١، شناسایی علت بروز زخم و تعیین بهترین راه برای پیشگیری از بدتر شدن آن است؛ کارهایی از جمله ارزیابی وضعیت تغذیه بیمار. بروز زخم فشاری درجه ١ می‌تواند یک زنگ هشدار باشد تا اقدام به پیشگیری از زخم بستر شدید کنید.
با مراقبت از زخم بستر که در ادامه آمده، خطر گسترش زخم‌های بستر را در بیمارانی که در معرض خطر هستند، کاهش می‌دهد و عوارض آن را در بیمارانی که این علائم در آن‌ها وجود دارد پایین می‌آورد:
- بیماران باید با توجه به سطح فعالیت، تحرک و توانایی جابجایی بدون کمک دیگران، حالت قرارگرفتن بدن‌شان عوض شود. جابجا شدن هردوساعت یک‌بار روال معمول است ولی بعضی بیماران بسته به لیست قبلی، شاید به جابجا شدن کمتر یا بیشتری احتیاج داشته باشند.
- پوست را تمیز و خشک نگه دارید.
- از ماساژ برجستگی‌های استخوانی خودداری کنید.
- پروتئین و کالری کافی دریافت کنید.
- سطح فعالیت و تحرک را حفظ کنید.
- از وسایلی استفاده کنید که با تغییر حالت بدن، از فشار طولانی‌مدت روی برجستگی‌های استخوان جلوگیری می‌کنند.
- تا حد ممکن سر را از روی تخت بلند کنید تا فشار سایش کم شود.
- ملحفه‌ها را خشک و بدون چروک نگه دارید.
لینک مفید > درمان خانگی زخم بستر
کلید واژه ها : زخم بستر اولیه ، زخم بستر درجه یک ، زخم بستر گرید یک ، زخم بستر مرحله اول ، زخم بستر سطحی ، عکس زخم بستر خفیف ، عکس زخم بستر درجه یک ، زخم بستر خفیف
