دیابت نوع ١: آن‌چه لازم است بدانید
افراد مبتلا به دیابت نوع ١ باید هر روز انسولین دریافت کنند. یکی از راه‌های دریافت آن از راه تزریق است.
نتایج تحقیقات نشان داده که بروز دیابت نوع یک، 15 در هر 100000 نفر و شیوع آن 9.5% در جهان است.
بیش از 400 میلیون نفر1 در سراسر جهان به دیابت مبتلا هستند؛ عارضه‌ای که میزان قندخون را بالا می‌برد. انسولین به‌طور عادی در بدن ترشح می‌شود. این هورمون سطح گلوکز یا قندخون را تنظیم می‌کند. بدن افراد مبتلا به دیابت نمی‌تواند انسولین کافی ترشح کند و یا این‌که نمی‌تواند از انسولین ترشح‌شده به شکل درستی استفاده کند. در افراد مبتلا به دیابت نوع ١، سیستم ایمنی سلول‌های پانکراس که انسولین ترشح می‌کنند را از بین می‌برد. این اتفاق باعث افزایش قند خون می‌شود. به مرور زمان، بالا بودن قند خون ممکن است به عصب‌ها، قلب، چشم، کلیه، لثه، دندان‌ها و اندام‌های دیگر بدن آسیب بزند.
دیابت نوع ٢ شایع‌تر است، ولی بااین‌حال ۵ تا 10 درصد از مردم به دیابت نوع ١ مبتلا هستند. این بیماری معمولاً در کودکان و نوجوانان تشخیص داده می‌شود، ولی ممکن است در هر سن و سالی بروز پیدا کند. اگر پدر و مادر یا خواهر و برادر به این بیماری مبتلا باشند، شانس ابتلا به دیابت افزایش پیدا می‌کند.
علت دقیق دیابت نوع ١ مشخص نیست، ولی متخصصان بر این باورند که ممکن است ژن‌ها یا عوامل محیطی باعث تحریک این بیماری شوند. پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند که ما می‌توانیم شروع دیابت نوع ١ را به تعویق بیندازیم و حتی در مراحل اولیه پیش از بروز علائم آن را تشخیص دهیم.
این بیماری چه علائمی دارد؟
علائم دیابت نوع ١ جدی هستند و معمولاً طی چند روز یا چند هفته بروز پیدا می‌کنند. این علائم شامل:
- تشنگی شدید
- ادرار زیاد
- احساس خستگی یا گرسنگی
- کاهش وزن بی‌دلیل
- پوست خشک یا احساس خارش
- بی‌حسی در پاها یا احساس سوزش در کف پاها
- کاهش قدرت دید
دیابت نوع ١ روی گردش خون در اطراف یک زخم نیز تأثیر می‌گذارد و این مسئله می‌تواند فرآیند التیام جراحات را سخت‌تر کند. زخم‌های مزمن دیابتی که طی چند هفته یا چند ماه بهبود پیدا نمی‌کنند ممکن است منجر به قطع عضو، ناتوانی و حتی مرگ بیمار شوند.
گاهی اوقات، علائم دیابت نوع ١ علائمی خطرناک هستند که به آن‌ها کتواسیدوز دیابتی (DKA) گفته می‌شود. اگر شما یا فرزندتان دارای علائم DKA هستید لازم است فوراً با متخصص مراقبت‌های درمانی مشورت کرده و یا به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کنید. این علائم شامل:
- تنفس که بویی شیرین یا شبیه به میوه دارد
- پوست خشک و قرمز
- حالت تهوع یا استفراغ
- دل درد
- مشکل در تنفس
- عدم تمرکز یا احساس گیجی
افراد مبتلا به دیابت نوع ١ باید هر روز قند خون خود را اندازه‌گیری کنند تا درمورد تغذیه، فعالیت‌های جسمی و مصرف دارو تصمیم بگیرند.
دیابت نوع یک چگونه تشخیص داده می‌شود؟
آزمایش خون نشان می‌دهد که شما به دیابت مبتلا هستید یا خیر. ولی این آزمایشات نمی‌توانند نوع دیابت را مشخص کنند. برای تشخیص دیابت نوع ١ ممکن است پزشک خون بیمار را از لحاظ خودپادتن‌ها مورد آزمایش قرار دهد. خود پادتن‌ها اشتباهاً به بافت‌ها و سلول‌های سالم حمله می‌کنند. از آن‌جایی که ممکن است اعضای خانواده نیز به دیابت نوع ١ مبتلا باشند، ممکن است پزشک بخواهد خود پادتن‌های آن‌ها را نیز مورد آزمایش قرار دهد.
روش درمان دیابت تایپ 1 چگونه است؟
افراد مبتلا به دیابت نوع ١ باید هر روز انسولین دریافت کنند. انواع مختلف انسولین وجود دارند که کاربرد هر یک از لحاظ زمانی با دیگری متفاوت است. پزشک شما می‌تواند نوع و میزان انسولینی که به آن نیاز دارید را مشخص کند.
دریافت انسولین به روش‌های مختلف انجام می‌شود که این شامل تزریق یا پمپ انسولین است. تزریق باید چند بار در روز انجام شود، ولی پمپ انسولین در طول روز میزان انسولین مورد نیاز را برایتان فراهم می‌کند.
افراد مبتلا به دیابت نوع ١ باید هر روز قند خون خود را اندازه‌گیری کنند تا درمورد تغذیه، فعالیت‌های جسمی و مصرف دارو تصمیم بگیرند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که افراد مبتلا به دیابت نوع ١ می‌توانند از دستگاه سنجش گلوکز بهره ببرند. این دستگاه به‌طور خودکار سطح قند خون را در طول روز و هنگام شب اندازه‌گیری می‌کند. همچنین می‌توانند از پانکراس مصنوعی استفاده کنند. پانکراس مصنوعی ترکیبی از دستگاه سنجش گلوکز، پمپ انسولین و نرم‌افزار است که به‌طور خودکار سطح قند خون را بررسی می‌کند. این دستگاه می‌تواند انسولین مورد نیاز را برای بدن تأمین کند.
دستگاه سنجش گلوکز، اطلاعات را از طریق یک برنامۀ نرم‌افزاری به نام «الگوریتم کنترل» ارسال می‌کند. می‌توانید این برنامه را روی رایانه، تلفن همراه یا هر دستگاه دیگری نصب کنید. الگوریتم به ما می‌گوید که پمپ انسولین چقدر انسولین فراهم کرده است.
برای افراد ٨ سال به بالا که دارای خود پادتن هستند و در مراحل اولیۀ دیابت نوع ١ قرار دارند، دارویی تزریقی به نام تپلیزوماب تجویز می‌شود که می‌تواند فرایند پیشرفت بیماری را کندتر کند.
اهمیتی ندارد که برای کنترل دیابت نوع ١ از چه درمان‌هایی بهره می‌برید. چیزی که مهم است، داشتن یک رژیم غذایی سالم، خودداری از کشیدن سیگار و داشتن فعالیت‌های جسمی منظم است. برخی افراد برای کنترل سطح خون از برنامۀ غذایی خاصی استفاده می‌کنند.
درمورد برنامۀ درمانی مناسب با پزشک مشورت کنید. بدون صحبت با پزشک آن را تغییر ندهید. همچنین، درمورد داروهای دیابت، عوارض جانبی آن و داروهای دیگری که با آن تداخل دارند با پزشک مشورت کنید.
استفاده از برنامۀ درمانی مناسب و تغییر سبک زندگی می‌تواند در داشتن یک زندگی سالم به افراد مبتلا به دیابت نوع ١ کمک کند.
