زخم بستر پس از ضایعه‌ی نخاعی | مانیکان
زخم فشاری یکی از پیامدهای شایع در ضایعه نخاعی است و در اثر آسیب به پوست یا بافت زیرین آن به دلیل نبود گردش خون، به وجود می‌آید.
ضایعه‌ی نخاعی در اثر صدمه به بافت عصبی که در نخاع است، ایجاد می‌شود. این قسمت از بدن، سیگنال‌هایی را بین مغز و دیگر اعضای بدن منتقل می‌کند. به دلیل اهمیت نخاع، صدمه به این قسمت منجر به مشکلاتی در کل بدن خواهد شد. زخم‌های بستر یکی از پیامدهای شایع پس از ضایعه‌ی نخاعی است.
زخم بستر چیست؟
زخم‌های بستر که به آن‌ها زخم بستر یا آسیب فشاری هم گفته می‌شود، در قسمتی از پوست و بافت زیرین آن ایجاد می‌شوند؛ بافتی که در اثر نبودن جریان خون صدمه دیده است. برای این‌که پوست سالم بماند، دائماً به خون نیاز دارد، درغیر‌این‌صورت عفونت کرده و عملکرد کاملی نخواهد داشت.
پس از یک ضایعه‌ی نخاعی، دیگر اعصاب پوست شما که با آن دمای هوا یا درد را حس می‌کردید، کار نمی‌کند. بنابراین بدون این‌که متوجه شوید، این زخم‌های بستر بیشتر و بیشتر می‌شوند.
چه عاملی باعث زخم فشاری می‌شود؟
چندین دلیل برای ایجاد زخم بستر وجود دارد. با این‌حال، همان‌طور که از نامش مشخص است دلیل اصلی، فشاری است که بی‌وقفه روی پوست وارد می‌شود. هنگام نشستن یا دراز کشیدن طولانی‌مدت، جریان خون در نواحی که تحت فشار هستند، محدود می‌شود و منجر به آسیب به بافت می‌شود. عواملی که باید به آن دقت کرد شامل این موارد است: جابجا شدن روی تخت، استفاده کردن از تشک مناسب، احتیاط هنگام نشستن روی سطوح زبر و سخت.
دلیل دیگر، وقتی است که پوست ترک خورده و شکافته می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که پوست و استخوان به دو جهت مختلف حرکت کنند. زمانی این اتفاق می‌افتد که بدن بیمار خمیده باشد، هنگام جابجایی بهجای بلند کردن شخص بدنش روی تخت سُر داده شود، یا برای مدت زمانی طولانی به یک حالت روی تخت بنشیند. تغییر حالت قرارگرفتن بدن، مهم است.
مدام پوست را کنترل کنید و برآمدگیها، خراشیدگی‌ها، بریدگی‌ها و کبودی‌های آن را چک کنید. زیرا اگر به این موارد رسیدگی نشود، منجر به زخم‌های بستر و عفونت خواهد شد.
چرا ممکن است به زخم فشاری مبتلا شوم و چگونه از آن پیشگیری کنم؟
ازکارافتادگی باعث تحلیل رفتن ماهیچه‌ها و کم شدن حجم آن‌ها می‌شود. ماهیچه‌ها، بافت نرمی برای بیشتر قسمت‌های بدن که دارای استخوان است به حساب می‌آیند؛ مانند نشیمن‌گاه. بنابراین بدون ماهیچه و بافت نرم آن، فشار بسیار بیشتری روی پوست وارد می‌شود.
شستشو
توجه درست به پوست در پیشگیری از زخم‌های بستر، ضروری است. وقتی پوست تمیز نیست و مثلاً به دلیل ادرار یا مدفوع رطوبت دارد، ممکن است دچار عفونت شود و آسیب ببیند.
رطوبت
مانند مورد قبل، اگر پوست خیلی خشک باشد باز همین اتفاق می‌افتد. عدم توانایی در شستشوی درست و خشک کردن پوست یکی دیگر از عوامل زخم‌های فشاری است. بنابراین پیدا کردن صابون مناسب که برای پوست ملایم باشد امری ضروری است. هنگام شستشو، به جاهایی از پوست که رطوبت بیشتری در آن جمع می‌شود، بیشتر دقت کنید. خشک کردن هم به همان اندازه اهمیت دارد، زیرا همان‌طور که در بالا اشاره شد، اگر پوست خیس بماند عفونی شده و خیلی زود آسیب می‌بیند.
گردش خون
کاهش گردش خون یکی دیگر از شایع‌ترین عوامل بروز زخم‌های بستر است. همان‌طور که قبلاً گفته شد، برای این‌که پوست سالم بماند نیازمند گردش خون مناسب است. زمانی که گردش خون کاهش پیدا می‌کند، انتقال خون به دیگر قسمت‌های بدن هم دچار مشکل می‌شود و شانس ابتلا به زخم‌های فشاری افزایش پیدا می‌کند.
مصرف دخانیات
مصرف دخانیات ممنوع است! هرچند مضرات سیگار بسیار زیاد هستند، ولی دلیل اصلی که این‌جا مطرح شده این است که نیکوتین رگ‌های خونی را منقبض می‌کند و جریان خون را کاهش می‌دهد. فشارخون بالا و دیابت هم روی گردش خون تأثیر می‌گذارند. بنابراین باید با پزشک درمورد وضعیت سلامت خود صحبت کنید.
تحرک
تحرک ناکافی به دلیل از کارافتادگی اعضای بدن منجر به کاهش گردش خون می‌شود، و به همین دلیل خون و مواد مغذی به درستی به دیگر قسمت‌های بدن نمی‌رسند. این مسئله باعث می‌شود که سلول‌های پوست، خشک شده و زخم‌های بستر بروز پیدا کنند. ولی هنگام جابجایی مراقب باشید تا به جایی ضربه نخورد یا پوست دچار شکافتگی نشود. نشستن روی صندلی باید آرام و بااحتیاط باشد، در غیر این‌صورت موجب کبودی شده و خطر بروز زخم‌های فشاری افزایش پیدا می‌کند.
معاینه پوست را بخشی از برنامه روزانه‌تان قرار دهید
معاینه‌ی پوست به طور مرتب، کار عاقلانه‌ای است. زمانی که یک عضو ازکارافتاده بی‌حس می‌شود، باید مدام پوست را معاینه کنید تا دچار قرمزی یا عفونت نشده باشد؛ زیرا این علائم از خم بستر خبر می‌دهند. زخم‌های فشاری بیشتر در قسمت‌هایی از بدن که دارای استخوان است بروز پیدا می‌کنند که شامل پایین کمر و باسن و همچنین پاشنه‌ها، قوزک‌ها و پنجه‌ی پا است.
