درمان زخم عروقی پا و علل شایع | مانیکان
زخم پا چیست؟
زخم پا، نوعی جراحت مزمن است که شاید ترمیم آن ماه‌ها طول بکشد. این زخم معمولاً به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد می‌شود؛ از جمله بیماری‌های عروقی، ورم لنفاوی، ترومبوز ورید عمقی، بیماری سرخرگ محیطی یا سابقه‌ی ابتلا به زخم پا.
دو نوع زخم مزمن وجود دارد که جزو زخم های عروقی شناخته میشوند: زخم های شریانی که به آنها زخم های ایسکمیک نیز می گویند و زخم وریدی که به آنها زخم استاز نیز می گویند. برای افرادی که با بیماری قلبی زندگی می‌کنند، زخم شریانی و وریدی می‌تواند زمانی ایجاد شود که کبودی یا خراش بدتر شود یا زمانی که پوست به دلیل کمبود خون از بین می‌رود.
زخم های شریانی و زخم های وریدی معمولاً به اشتباه تشخیص داده می شوند زیرا هر دو اغلب در ساق پاها و پاها دیده می شوند. هر دو زخم اغلب در نتیجه یک آسیب جزئی مانند انگشت پا یا کبودی پا ایجاد می شوند.
در این مطلب، ما علت زخم عروقی و راه‌های درمان آن را بررسی کرده‌ایم.
تصویری که در بالا آمده، زخمی را نشان می‌دهد که ترمیم نشده است. این تصویر مربوط به بیمار ٨٥ ساله‌ای است که مچ پای او دچار جراحت شده و اندام تحتانی او ورم کرده است. درمان بیمار با استفاده از ونوگرام و استنت وریدی در شریان ایلیاک انجام شد. تصویر بعد، نشان می‌دهد که این جراحت وریدی به‌طور کامل درمان شده است.
درمان زخم عروقی
راهنمای گام به گام در درمان زخم پا
برای درمان مؤثر زخم پا، لازم است یک پزشک یا متخصص زخم را معاینه کند.
تشخیص زخم عروقی
علائم شایعی که ممکن است منجر به زخم پا شوند، شامل این موارد است:
- ورم مچ پا
- تغییر رنگ پوست در اطراف زخم
- زمخت شدن پوست
- پوسته‌پوسته شدن یا خارش پوست که به آن واریس اگزما گفته می‌شود
- زخم‌های باز که به سختی ترمیم میشوند
- ترشح بد بو از زخم پا
پزشک با مقایسه‌ی علائم شما و سوابق درمانی، دلایل احتمالی زخم را تشخیص می‌دهد.
تست داپلر
با انجام این تست روی عروق و رگ‌های خونی، پزشک دلایل زمینه‌ای بروز زخم را بررسی می‌کند. این تصمیم‌گیری بر اساس ظاهر زخم، دیگر علائم مربوط به آن و عوامل خطرزا در گسترش بیماری‌های وریدی و عروقی انجام می‌شود.
در تست داپلر، با استفاده از اولتراسوند (فراصوت) که روی پوست قرار می‌گیرد، الگوی جریان خون از طریق رگ‌ها و عروق تشخیص داده می‌شود. اگر پزشک به بیماری عروقی مشکوک باشد، فشار خون را در مچ پا و دست‌ها اندازه‌گیری کرده و آنها را با هم مقایسه می‌کند.
بسته به شدت بیماری‌های زمینه‌ای، ممکن است پزشک شما را برای درمان به یک متخصص ارجاع دهد.
روش های درمان
چند گزینه برای درمان زخم پا وجود دارد. بعضی از آنها تهاجمی نیستند و بعضی دیگر نوعی جراحی به حساب می‌آیند. پزشک با توجه به وضعیت شما، بهترین گزینه را برایتان انتخاب می‌کند.
بانداژهای فشاری
بانداژ فشاری پارچه‌ای کشی است که به قسمت‌های تحت درمان فشار وارد می‌کند. بانداژهای فشاری جریان خون را در رگ‌ها بهبود می‌بخشند، از لخته شدن خون پیشگیری می‌کنند و میزان جمع شدن مایعات در پا را کاهش می‌دهند.
پزشک یا متخصص معمولاً به شما توصیه می‌کند برای زخم پا از جوراب یا بانداژ فشاری استفاده کنید. این بانداژها در هنگام استراحت فشاری به پا وارد نمی‌کنند، بنابراین توصیه‌ی بعضی از پزشکان این است که حتی در هنگام خواب از آنها استفاده کنید. خوابیدن با بانداژهای فشاری همیشه توصیه نمی‌شود؛ بلکه باید با تشخیص پزشک باشد.
پزشک، متخصص یا پرستار بانداژ فشاری را روی قسمت آسیب‌دیده‌ی پا قرار می‌دهد. بهتر است این کار توسط یک متخصص انجام شود. دانستن این نکته ضروری است که استفاده از بانداژهای فشاری در ابتدا دردناک است ولی این درد پس از حدوداً یک هفته از بین می‌رود. در صورتی که درد ادامه پیدا کرد درمورد ادامه‌ی استفاده از این بانداژها با پزشک مشورت کنید. در صورت ابتلا به هریک از موارد زیر به پزشک اطلاع دهید:
- درد شدید در مچ پا
- درد شدید در بالای پا
- تغییر رنگ و ورم انگشتان پا
اگر خودتان بانداژ را باز کردید، فراموش نکنید که پا را بالاتر از سطح قلب نگه دارید تا زمانی که مجدداً به پزشک مراجعه کنید.
پانسمان
لازم است پانسمان زخم طبق دستور پزشک یا متخصص مراقبت از زخم تعویض شود. پیش از تعویض پانسمان، زخم را کاملاً تمیز کنید. تمیز کردن و پانسمان زخم به‌طور مرتب از بروز عفونت جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود زخم زودتر ترمیم شود. حتماً از پانسمان‌های غیرچسبی استفاده کنید.
با این‌که این کار نسبتاً آسان است، ولی بهتر است تعویض پانسمان تحت نظارت پرستار انجام شود.
پانسمان شفاف
این پانسمان، نوعی پانسمان پلاستیک مانند است که روی زخم را می‌پوشاند. هنگام استفاده از این پانسمان لازم است با پوشیدن جوراب آن را در جای خود نگه دارید تا جریان خون در پا بهبود پیدا کند.
پانسمان هیدروکلوئید
لایه‌ی بیرونی این بانداژ مخصوص، از بروز عفونت جلوگیری می‌کند و لایه‌ی داخلی آن ترشحات زخم را به خود جذب می‌کند تا روند ترمیم زخم بهبود پیدا کند. پانسمان‌های هیدروکلوئید بافت و پوست مرده را نیز از بین می‌برند.
جراحی
اگر زخم پا با استفاده از بانداژ فشاری و پانسمان ترمیم نشود، برای اصلاح جریان خون به جراحی نیاز خواهید داشت.
شیو تراپی
در این روش بافت مرده‌ی پوست که ترمیم نمی‌شود برداشته شده و سپس پیوند پوستی انجام می‌شود. جراح 0.3 تا 0.4 میلی‌متر از پوست و بافت آن را می‌تراشد و بعد با استفاده از دستگاه گرافت پوست، پوستی با همان ضخامت را (معمولاً از ناحیه‌ی پای آسیب‌دیده) به محل تحت درمان پیوند می‌زند.
پزشک یا متخصص، زخم و سوابق ابتلا به آن را بررسی می‌کند و تشخیص می‌دهد که این روش برای شما مناسب است یا خیر.
دبریدمان
در این نوع جراحی بافت مرده، آسیب‌دیده یا عفونی زخم پا برداشته می‌شود. جراح با استفاده از چاقوی جراحی نه تنها بافت مرده را می‌برد، بلکه عمق زخم را نیز تشخیص می‌دهد و هر جسم خارجی که در زخم گیر کرده را بیرون می‌کشد.
در روش دیگر که میزان تهاجمی بودن آن کم‌تر است، با استفاده از ژل یا پانسمان‌های هیدروکلوئید، بافت آسیب‌دیده برداشته می‌شود.
این روش برای درمان زخم پا مزایایی دارد. جراحی می‌تواند باعث ترمیم زخم و کاهش التهاب شود. همچنین امکان برداشتن بافت و پوست مرده وجود دارد و از عفونتی که ممکن است منجر به قطع پا شود، جلوگیری می‌شود.
درمان زخم عفونی
اگر زخم عفونت کند، ممکن است برای درمان آن به آنتی‌بیوتیک یا پمادهای موضعی نیاز باشد. اگر عفونت گسترش پیدا کند یا شدیدتر شود، ممکن است بیمار چاره‌ای به جز جراحی نداشته باشد. تمیز کردن و پانسمان زخم به‌طور صحیح از عفونت زخم پیشگیری می‌کند.
تشخیص
تشخیص زخم به شدت آن و بیماری‌های زمینه‌ای بستگی دارد. درمان زخم‌های مزمن پا در گذشته بسیار سخت بود.
در زخم‌های وریدی، کامپرشن تراپی مؤثر خواهد بود. با این حال، ممکن است به جراحی‌هایی مانند شیو تراپی و جراحی پلاستیک هم نیاز باشد تا نتایج این درمان ماندگار شود. شیو تراپی در بیماران مبتلا به زخم پا اثرات مثبت و ماندگاری داشته است.
در افراد مبتلا به زخم‌های فعال، کنترل دیابت اهمیت دارد. بالا بودن سطح گلوکز ممکن است خطر عفونت را افزایش دهد و روند درمان را به تعویق بیندازد.
درمان زخم عروقی در کلینیک مانیکان
در این مرکز، ما به تشخیص و درمان زخم پا کمک خواهیم کرد.
تیم تخصصی ما دلایل ایجاد درد مزمن را به دقت بررسی خواهند کرد و هرگونه بیماری عروقی احتمالی را تشخیص می‌دهند.
در کلینیک زخم مانیکان، درمان کاملی برای درد‌های مزمن ارائه می‌شود. علاوه بر به‌کارگیری تکنیک‌های خلاقانه برای درمان درد، ما به نگرانی‌های بیمار اهمیت می‌دهیم و روند درمان را با جدیت دنبال می‌کنیم. روند بهبودی در بسیاری از بیماران ما به‌خوبی پیش می‌رود.
درمان‌های خانگی
در صورت بروز هرگونه علائم مزمن، لازم است توسط پزشک معاینه شوید. با این حال، مواردی هستند که در منزل قابل درمان/پیشگیری خواهند بود.
استفاده از جوراب‌های فشاری
استفاده از این جوراب‌ها به کاهش ورم و آسیب‌دیدگی پوست ناشی از فشاری که به دلیل ورم بدن به آن وارد شده، کمک می‌کند.
بالا بردن پاها
بالا بردن پاها به برگشت جریان خون به قلب کمک می‌کند. هنگام خواب، پاها را روی یک بالشت با ارتفاع ١٥ سانتی‌متر بگذارید. هنگام بیداری، سه تا چهار بار در روز پاها را به مدت ٣٠ دقیقه بالاتر از سطح قلب قرار دهید.
لزوم داشتن پوستی سالم
لازم است پوست پاها تمیز و مرطوب باشد. از لوسیون یا کرمی استفاده کنید که حاوی الکل نباشد، زیرا الکل باعث خشکی و ترک خوردن پوست می‌شود. از لوسیون یا کرم در محل زخم استفاده نکنید، مگر این‌که طبق تجویز پزشک باشد. از آسیب‌دیدگی پوست جلوگیری کنید. درصورت بروز زخم باز روی پوست، به پزشک اطلاع دهید.
تمرینات ورزشی
ورزش به افزایش جریان خون کمک می‌کند. تمرینات ساق و مچ پا برای بهبود جریان خون مفید خواهند بود. با حرکت دادن پنجه‌ها مچ پا را خم و راست کنید. می‌توانید این کار را به‌صورت نشسته یا ایستاده انجام دهید.
انجام این تمرین ١٠ بار در روز توصیه می‌شود.
راه رفتن نیز جریان خون را در پاها افزایش می‌دهد.
