زخم بستر درجه ٤ | مانیکان
زخم بستر درجه ٤ زخمی با ابعاد بزرگ است که در آن پوست تا حد زیادی آسیب می‌بیند. ممکن است ماهیچه، استخوان و تاندون‌ها از سوراخ روی پوست قابل دیدن باشند و بیمار در معرض خطر عفونت شدید یا حتی مرگ قرار دهد. زخم بستر درجه ٤ میتواند نشانه‌ی عدم مراقبت صحیح در بیمارستان یا آسایشگاه (سالمندان) باشد زیرا این نوع زخم‌ها معمولا با مراقبت درست قابل پیشگیری هستند.
زخم بستر درجه ٤ چیست؟
زخم بستر درجه ٤ شدیدترین نوع زخم بستر است. زخم بستر که به آن‌ها زخم فشاری، زخم دکوبیتوس یا آسیب فشاری نیز گفته می‌شود، در چهار درجه دسته‌بندی میشوند. درجه‌بندی زخم بستر به عمق آن‌ها بستگی دارد.
زخم بستر درجه ٤، عمیق‌ترین نوع زخم است. در این درجه، ماهیچه یا استخوان در معرض خطر قرار می‌گیرند و احتمال عفونت جدی در بیمار افزایش پیدا می‌کند.
زخم بستر درجه ١: قرمزی پوست
زخم بستر درجه ٢: ایجاد تاول‌های پوستی
زخم بستر درجه ٣: آسیب به پوست
زخم بستر درجه چهار: از بین رفتن بافت پوست / عفونت‌های خطرناک
تصویر، درجه‌های مختلف زخم بستر را نشان می‌دهد.
اگر یکی از عزیزانتان از زخم بستر درجه ٤ رنج می‌برند و در مرکز مراقبت‌های طولانی‌مدت زندگی می‌کند (مثل آسایشگاه یا بیمارستان)، ممکن است مورد بدرفتاری یا بی‌توجهی آسایشگاه قرار گرفته باشد. کارکنان آسایشگاه می‌دانند چطور از این نوع زخم‌ها پیشگیری کنند یا این‌که قبل از وخامت، به درمان آن بپردازند.
علت ایجاد زخم بستر درجه ٤
زخم بستر درجه ٤ ممکن است در اثر درمان نشدن زخم‌هایی با وخامت کم‌تر در مدتی طولانی ایجاد شده باشد.
زخم بستر زمانی ایجاد می‌شود که یک فرد مسن نتواند خودش را حرکت دهد. افرادی که در مراکز توانبخشی زندگی می‌کنند اگر مشکلات حرکتی داشته باشند و برای مدتی طولانی در تختخواب یا ویلچر بمانند، به این نوع زخم مبتلا میشوند.
نشستن طولانی مدت، میتواند جریان خوب به سمت پوست را قطع کند. این مسئله باعث ایجاد زخم بستر می‌شود.
زخم بستر در ابتدا ناحیه‌ای قرمز و دردناک است. پوست به تدریج بنفش و گاهی شکافته می‌شود. هرچقدر عمق زخم بیشتر شود، درجه‌ی زخم بستر افزایش پیدا می‌کند.
با مراقبت صحیح، معمولاً زخم بستر درجه ٤ قابل پیشگیری است. در نتیجه، زخم بستر در افراد مسن که در آسایشگاه ها نگهداری میشوند، نشانه‌ی بدرفتاری یا غفلت کارکنان آسایشگاه است که منجر به وخامت زخم شده است.
چه کسانی در معرض زخم بستر درجه ٤ هستند؟
هرکسی که به زخم بستر در درجه‌های پایین‌تر مبتلاست، ممکن است در معرض خطر زخم بستر درجه ٤ باشد.
افرادی که بیشتر در معرض خطرند، کسانی هستند که به این موارد مبتلا هستند:
- کم‌خونی
- کاهش درک ذهنی
- بیماری‌هایی که بر فشارخون تأثیر می‌گذارد، مانند دیابت
- تب
- پوست حساس
- هیپوکسمیا (کاهش اکسیژن خون)
- عدم تحرک یا تحرک محدود
- عفونت
- ایسکمی (کم رسیدن خون به عضوی از بدن)
- بیماری‌های عصبی
- نوروپاتی (آسیب به اعصاب که باعث درد، ضعف و بی‌حسی می‌شود)
- چاقی
- تغذیه‌ی نامناسب یا دهیدراته شدن بدن
- آسیب به ستون فقرات
- بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع
علائم و نشانه‌های زخم بستر گرید ٤
زخم فشاری درجه چهار معمولاً بسیا عمیق، بزرگ و زخمی باز و دردناک است. در این درجه، زخم بستر لایه‌های بالایی پوست را شکافته و از بافت چربی رد شده و به ماهیچه و استخوان رسیده است.
پوست تیره شده
بافت آسیب‌دیده
نشانه‌های عفونت
بیماران با زخم بستر درجه ٤ ممکن است:
- پوست‌شان تغییر رنگ داده و سیاه شده باشد
- بافت‌ها، تاندون‌ها، رباط‌ها، ماهیچه‌ها و استخوان در معرض خطر قرار گرفته باشد
- نزدیک زخم علائم عفونت داشته باشند (تاول، لبه‌های قرمز، چرک، بوی بد، گرما یا ترشح)
اگر علائم زخم بستر درجه ٤ قابل مشاهده بود، بلافاصله از پزشک متخصص زخم بستر یا حتی پزشک عمومی کمک بگیرید.
تشخیص زخم بستر درجه ٤
پزشکان با نگاه کردن به زخم و بررسی عمق آن می‌توانند زخم بستر را تشخیص دهند. اگر ماهیچه‌ها یا استخوان و پوست قابل مشاهده باشد و پوست کنار زخم مرده باشد و رنگش خیلی تغییر کرده باشد، تشخیص پزشک زخم بستر درجه ٤ خواهد بود.
پزشکان با بررسی نشانه‌ها، پس از تشخیص درمان‌هایی برای زخم بستر درجه ٤ توصیه می‌کنند.
عوارض زخم بستر درجه ٤
درمان زخم بستر درجه ٤، به وضعیت سلامت شما و این‌که چطور به درمان پاسخ دهید، بستگی دارد.
روند درمان زخم بستر درجه ٤ از سه ماه تا دو سال تا بهبودی کامل طول می‌کشد. در بعضی موارد اگر اوضاع وخیم باشد، ممکن است زخم بستر درجه ٤ هرگز به طور کامل بهبود پیدا نکند.
زخم بستر درجه ٤ نیازمند مراقبت کامل است، در غیر این‌صورت عمر بیمار را کم می‌کند. بدون درمانی مناسب، زخم بستر درجه ٤ ممکن است منجر به عارضه‌ی کشنده‌ی سپسیس (مسمومیت خونی) شود. این اتفاق حتی در درمان‌های کوتاه‌مدت هم امکانپذیر است.
پیشگیری از زخم بستر درجه ٤
بهترین راه پیشگیری از زخم بستر درجه ٤ رفتارهای پیشگیرانه است.
برای پیشگیری از زخم بستر درجه ٤، میتوانید:
- از لباس‌های دکمه‌دار یا ملحفه‌های چروک استفاده نکنید
- از کوسن‌های دوناتی شکل استفاده نکنید، زیرا آن‌ها فشار به نواحی اطراف را افزایش می‌دهند
- روتختی و لباس را مرتباً تعویض کنید
- روزانه پوست‌تان را بررسی کنید (مخصوصاً اندامی که استخوان دارند، مثلاً استخوان کتف و دنبالچه)
- از ویلچرهای مخصوص که قابلیت شیب شدن دارند، استفاده کنید تا از شدت فشار کاسته شود
- قسمت سر را از زاویه‌ی ٣٠ درجه بالاتر نیاورید
- از فرد بخواهید درصورت امکان بدنش را کمی از روی ویلچر بلند کند و دوباره بنشیند
- پوست را تمیز و خشک نگه دارید
- اطمینان حاصل کنید که دست کم ساعتی یک بار، جابجا می‌شوید
- ملحفه یا کوسن‌های مخصوص خریداری کنید تا بدن در حالت مناسبی قرار بگیرد
- از مرطوب‌کننده‌ی پوست برای مراقب از پوست‌تان استفاده کنید.
درمان زخم بستر درجه ٤
- درمان زخم‌های فشاری درجه ٤ شامل این موارد است:
- حفظ رطوبت مناسب برای بهبودی
- پانسمان صحیح و برداشتن بافت عفونی یا مرده از زخم
- محافظت از زخم بستر در برابر عفونت
- تسکین فشاری که توسط زخم بستر ایجاد شده
- استفاده از آنتی‌بیوتیک برای درمان زخم بستر عفونی
در زمان درمان زخم‌های فشاری، تغذیه‌ی مناسب و هیدراته بودن بدن باید در اولویت باشد. اگر روند بهبودی طی نشود، ممکن است عمل جراحی هم نیاز باشد.
اگر یکی از عزیزانتان در زمانی که در مرکز توانبخشی بوده به نوع شدید زخم بستر مبتلا شده، خوشبختانه راهی برای جبران هزینه‌های درمان او وجود دارد.
مشکلات زخم بستر درجه ٤
عفونت باکتریایی
یکی از عوارض خطرناک زخم بستر درجه ٤، عفونت شدید باکتریایی است. بعضی از باکتری‌ها در برابر آنتی‌بیوتیک مقاوم هستند. زخم بستر درجه ٤ ممکن است به دلیل میزان بالای باکتری به خوبی درمان نشود.
زخم بستر درجه ٤ همچنین میتواند منجر به سلولیت (آماس بافت همبند) شود. این، نوعی عفونت باکتریایی در پوست است که باعث می‌شود پوست متورم، قرمز و دردناک شود. سلولیت میتواند وارد جریان خون و غدد لنفاوی شود و اگر درمان انجام نگیرد خطرناک خواهد بود.
علاوه‌برآن، زخم بستر درجه ٤ شدید میتواند منجر به عفونت‌های سیستمایتک یا متاستاتیک شود.
عفونت‌های شدید شامل:
- باکترمیا (وجود باکتری در جریان خون)
- اندوکاردیتیس (عفونت قلب)
- مننژیت (سرسام)
درمان این عفونت‌ها مشکل است و می‌توانند کشنده باشند. اگر پیشرفت زخم بستر زیاد باشد، عفونت استخوان (استئومیلیت) یا مجاری سینوسی (جایی که زخم باز به داخل بدن راه پیدا می‌کند) هم ممکن است اتفاق بیفتد.
کلسیفیکاسیون بافت
کلسیفیکاسیون بافت یکی دیگر از مشکلات زخم بستر درجه ٤ است. این وضعیت دردناک زمانی رخ می‌دهد که کلسیم در بافت بدن سفت شود. در این صورت، روند بهبودی زخم بستر طولانی‌تر خواهد بود.
مشکلات مالی
بستری شدن در بیمارستان برای درمان زخم بستر درجه ٤ میتواند برای خانواده‌تان هزینه بر باشد.
طبق آخرین برآوردها، هزینه‌های زخم بستر درجه ٤ بسیار بیشتر از چیزی است که پیش از این تخمین زده شده بود. توقف روند پیشروفت زخم‌های فشاری در مراحل اولیه از درد و رنج بیمار می‌کاهد، زندگی هزاران نفر را نجات می‌دهد و هزینه‌های درمانی را تا میلیون‌ها تومان کاهش می‌دهد. گرچه در کلینیک درمان زخم بستر مانیکان شما میتوانید با نرخ مصوب وزارت بهداشت بستری شوید و روند درمانی خود یا عزیزانتان را آغاز کنید.
پرسش‌های متدوال زخم بستر درجه چهار
زخم بستر درجه ٤ چه حالتی دارد؟
زخم بستر درجه ٤ مانند منافذی عمیق یا چاله‌مانند در پوست است. پوست اطراف زخم بستر میتواند مایل به قرمز یا ملتهب باشد. پوست سیاه یا مرده هم میتواند در اطراف ناحیه‌ی آسیب دیده وجود داشته باشد.
آیا زخم بستر درجه ٤ قابل درمان است؟
شاید پزشکان بتوانند زخم بستر درجه ٤ درمان کنند. متدهای درمان شامل پانسمان صحیح زخم، تمیز نگهداشتن آن، انجام عمل جراحی برای برداشتن بافت مرده (دبریدمان) و بستن زخم است.
در موارد حاد، ممکن است لازم باشد پزشکان عضوی که دچار زخم بستر شده را قطع کنند.
روند بهبودی زخم بستر درجه ٤ چقدر طول می‌کشد؟
این روند بین سه ماه تا دوسال تا بهبودی کامل زمان می‌برد. بهبودی به واکنش بدن به درمان و وضعیت سلامت بیمار بستگی دارد.
بعضی از زخم بسترهای درجه ٤ هرگز به طور کامل بهبود پیدا نمی‌کنند. با این حال، با پیروی از توصیه‌های پزشکی، شانس بهبودی کامل بالاست.
کلید واژه: زخم بستر درجه 4 ، زخم بستر گرید 4 ، زخم بستر مرحله چهار ، درمان زخم بستر پیشرفته ، زخم بستر حاد ، زخم بستر شدید ، عکس زخم بستر شدید ، درمان زخم بستر حاد ، درمان زخم بسترهای عمیق
